Thiên môn đông – vị thuốc bổ cả trong lẫn ngoài cho chị em phụ nữ

Thiên môn đông còn được gọi với nhiều tên khác nhau như dây tóc tiên, thiên môn, thiên đông, được biết đến là dược liệu vừa giúp phái đẹp dưỡng nhan, vừa giúp chị em tăng cường sức khỏe

1. Đôi nét về thiên môn đông

Thiên môn đông tên khoa học là Asparagus cochinchinensis (Lour.) Merr.

Cây thiên môn đông là cây sống lâu năm, mọc bụi và thường mọc hoang dã chủ yếu tại các nước vùng Đông Á như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc. Ở Việt Nam, thiên môn đông được tìm thấy chủ yếu mọc hoang ở nhiều tỉnh ven biển miền Trung và các đảo lớn như Phú quốc, Côn Đảo.

Cây thiên môn đông có thân cành mảnh dẻ, lá dạng kim và mọc sắp xếp xen kẽ dọc theo cành. Hoa có màu trắng nhỏ. Cây xanh tươi quanh năm, sức sống khỏe nên thường được người dân trồng để trang trí nhà cửa, vườn tược. Và không chỉ dùng làm cây cảnh, thiên môn đông còn là một vị thuốc quý đã được sử dụng trong y học cổ truyền phương Đông trong hơn nghìn năm qua.

2. Thiên môn đông trong y học cổ truyền

Theo tài liệu y học cổ của phương Đông ghi lại, thiên môn đông có vị ngọt đắng, tính đại hàn, quy vào hai kinh phế và thận, có tác dụng giúp dưỡng âm, nhuận táo, thanh nhiệt hóa đờm. Thiên môn đông được sử dụng trong rất nhiều bài thuốc dưỡng nhan cũng như chữa các chứng muộn phiền, mất ngủ ở phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh. Trong đó có thể kể đến một số bài thuốc điển hình như:

– Làm cho nhan sắc xinh tươi (bài thuốc Trửu Hậu phương):

Thiên môn, Hồ ma nhân, Thục địa với liều lượng bằng nhau, đem tán nhuyễn, trộn với mật ong nguyên chất, làm thành viên hoàn to bằng hạt Long nhãn. Mỗi lần uống 20 viên với nước nóng.

– Trị da mặt nám đen (bài Thánh Tế Tổng Lục):

Thiên môn đông trong y học cổ truyền

Thiên môn đông phơi khô, giã nát rồi trộn với mật ong làm thành viên. Hằng ngày, dùng thuốc viên thuốc này pha với nước âm ấm để rửa mặt. Dùng bã thuốc massage vào da, dùng thường xuyên da sẽ dần dần tươi sáng, mờ vết nám sạm.

– Giúp da hồng hào, nhuận sắc:

Đào lấy 10 củ thiên môn đông đem rửa sạch, lột vỏ đập dập, bỏ lõi rồi cho vào xoong nhỏ, đổ thêm 3 chén nước và đun lửa nhỏ trong khoảng 30 phút. Sau đó để nguội và dùng nước rửa mặt, lấy bã massage nhẹ nhàng lên mặt nhiều lần. Mỗi ngày làm 1 lần, thực hiện liên tục 10-30 ngày là đã thấy hiệu quả, dùng càng lâu da sẽ càng mịn. Những chị em da mặt nhờn, nhiều mụn, dị ứng da do mỹ phẩm cũng có thể dùng bài thuốc này để giúp phục hồi làn da của mình.

– Thiên môn có tác dụng tư bổ thận âm nên cũng dùng trong các trường hợp buồn phiền mất ngủ ở tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh:

Theo Đông y, nguyên nhân chủ yếu dẫn tới hội chứng mãn kinh là do thận khí suy kiệt, chức năng của 2 mạch xung và nhâm (gắn liền với chức năng sinh sản ở nữ giới) đã suy thoái, khiến âm – dương mất cân bằng, khí huyết không điều hòa, chức năng tạng phủ kinh lạc bị rối loạn gây nên. Vì vậy thiên môn đông có tác dụng điều trị các triệu chứng mãn kinh như bốc hỏa, mất ngủ. Bài thuốc được áp dụng là Thiên môn, Miết giáp, Địa cốt bì, Thanh hao, Mạch môn, Ngưu tất, Sài hồ, Bạch thược, Ngũ vị tử. Lượng bằng nhau, sắc uống.

3. Thiên môn đông dưới lăng kính khoa học hiện đại

Theo các nhà khoa học, cây thiên môn đông có có tác dụng chữa bệnh chủ yếu là nhờ vào chất Asparagin. Ngoài ra, thiên môn đông còn chứa nhiều flavonoids, quercetin, rutin… là những chất đặc biệt cần thiết cho chị em phụ nữ. Rất nhiều công trình khoa học trên thế giới đã nhận định thiên môn đông có những công dụng sau:

– Giúp chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa

Theo các nghiên cứu tại trường ĐH. Nông nghiệp Hồ Nam (Trung Quốc) năm 2016 cho biết, chiết xuất nước thiên môn đông chứa rất nhiều chất chống oxy hóa mạnh mẽ có tác dụng thu dọn các gốc tự do hư hại tế bào (gốc tự do là một sản phẩm phụ trong quá trình trao đổi chất, chúng được sinh ra nhiều khi cơ thể tiếp xúc với ánh nắng, chất độc hại và khi tuổi tác tăng lên). Vì thế, nó có thể giúp trẻ hóa cơ thể, làm chậm quá trình lão hóa. Ngoài ra, chiết xuất này cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng, từ đó giúp ngăn ngừa bệnh tật, nâng cao tuổi thọ.

– Ngăn ngừa nám sạm, chống lão hóa da, cho da mịn màng, trắng trẻo

Năm 2017, các nhà khoa học  tại Viện Khoa học và Công nghệ Hồ Nam (Trung Quốc) đã phát hiện chất Asparagin có tác dụng mạnh gấp nhiều lần vitamin C tự nhiên. Đây là một chất chống oxy hóa có tác dụng tương tự vitamin C với đặc tính bảo vệ làn da trước tác hại của tia UV, giúp phục hồi vùng da bị nám sạm, thâm sẹo, tăng cường sản xuất collagen cho da mịn màng, và kích thích sản sinh tế bào da mới, cho da trắng sáng, đều màu. Nó cũng chống loại các gốc tự do nên ngăn ngừa sự lão hóa, giúp duy trì một làn da tươi trẻ.

– Ngoài ra, thiên môn đông còn được chứng minh giúp hỗ trợ điều trị u tuyến vú và ung thư vú.

Thử nghiệm lâm sàng tại một bệnh viện ở Giang Tô (Trung quốc) đã tiến hành dùng thiên môn đông cho những người bị tăng sinh tiểu thùy tuyến vú bằng cách chế dược liệu này thành viên (mỗi viên 0,3g), mỗi lần uống 9 viên, ngày 3 lần. Trong số 42 trường hợp tham gia thử nghiệm, có 16 ca khỏi lâm sàng, 8 ca cho kết quả tốt, 11 ca cho kết quả khả quan, tỷ lệ kết quả thành công lên tới 83%. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng dùng cách trên để điều trị cho 72 ca ung thư vú, nhận xét thấy khối u và hạch lâm ba di căn đều nhỏ lại (Cao quốc Tuấn, Thiên môn đông trị tăng sinh tiểu thùy tuyến vú, Báo Y dược Giang Tô (Trung Quốc) 1976,4:33).

Hiện nay, thiên môn đông thường được sử dụng kết hợp với sâm tố nữ để phát huy công dụng. Các báo cáo khoa học của ĐH Reading (Anh) chỉ ra rằng Sâm tố nữ chứa ít nhất 17 hợp chất có tác dụng tương tự estrogen. Đặc biệt, dược liệu này chứa Deoxymiroestrol trong Sâm tố nữ có tác dụng mạnh gấp 1.000 lần Genistein và gấp 10.000 lần Daidzein trong mầm đậu nành, giúp bổ sung estrogen và luôn duy trì nồng độ này ở mức ổn định trong cơ thể, từ đó sẽ giúp phụ nữ trẻ trung, khỏe mạnh và quyến rũ, cho cuộc sống luôn căng tràn sức xuân.